Başbakan Özgürgün, Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Başkanı Ali Çıralı ve Oda Belgelendirme Sorumlusu Kemal Öztürk, Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga,Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, Hayvanclar Birliği Genel Sekreteri Adil Onat ve Yönetim Kurulu Üyesi Derviş Şanlıer'i kabul ederek görüştü. Kabulde, Başbakanlık Müstaşarı Olgun Amcaoğlu da hazır bulundu.
Sektör temsilcileri, yüzde 3 fon uygulamasıyla ilgili Hükümete destek vererek, Başbakan Özgürgün'e konuyla ilgili hassasiyetlerini de aktarıp görüşlerini paylaştılar.
Başbakan Hüseyin Özgürgün kabulde yaptığı konuşmada, TÜK’ü yaşatacaklarını, daha dengeleyici, düzenleyici duruma getireceklerini, TÜK’ü kapatmak gibi bir politikalarının olmadığını, olamayacağını vurguladı.
Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) gibi TÜK’ün de batırılıp gözden düşürülerek ortadan kaldırılmasının hükümet politikası olmayacağını,bu nedenle, Tarım Bakanı Nazım Çavuşoğlu’nun konuyla ilgili önerilerine Bakanlar Kurulu olarak 'evet' dediklerini aktaran Başbakan Özgürgün, hükümetin üreticilere destek olacağını vurguladı.
Temel hammaddelere fon uygulamasının sıkıntı yaratabileceği kaygısının hükümete aktarıldığını, Devlet Planlama Örgütü’ne (DPÖ) bu konuda çalışma yapması için talimat verdiğini belirten Başbakan Özgürgün, şöyle konuştu:
“DPÖ, bize 18-22 kalem arasında, ‘temel hammaddedir zincirleme etki yapabilir’ diye liste çıkardı. Nazım Bey’le de konuştuk, bu hafta, sıkıntı yaratabilecek bölümlerdeki fonları kaldıracağız. Bakanlar Kurulu’nda o çalışma yapılmıştır. Perşembe günü o kararı alırız. Ancak, TÜK’le ilgili üretici kesimlerle ilgili olarak sizinle hemfikiriz. Amaç, her anlamda üretimi ve üreticiyi desteklemektir. Patates üreticisi, Hayvancılar Birliği, Çiftçiler Birliği bunlar bizim gözbebeklerimizdir, hükümet olarak böyle bakıyoruz, üretici kesimleri korumak için her şeyi yapacağız. Amacımız ülkeyi pahalılaştırmak değildir, ülkedeki üretimi, üreticiyi, bununla ilgili kurumları koruyup güçlendirmektir. Üretime, toprağına, ülkesine sahip çıkan kesimler bu kesimlerdir. Atatürk, zamanında, ‘Köylü milletin efendisidir’ diye boşuna söylemedi. Bizim içinde öyledir. Sanayi üretimi de bunun bir parçasıdır. Merak etmeyin hükümet olarak cesuruz.”
Görüşmede ilk sözü alan KTSO Başkan Ali Çıralı, TÜK’ün kurtarılması ve uygulanacak olan yüzde 3’lük fonla ilgili fikirlerini daha önce basında paylaştıklarını ve Tarım Bakanı’nı da ziyaret ederek aktardıklarını anımsatarak, “Bu görüşlerimizi sizlere de aktarmak istedik; hep birlikte üreticiler ve hükümet olarak bu işe bir çare üretelim” dedi.
TÜK’ün ülke ve tarım kesimi için çok önemli bir kurum olduğunu dile getiren Çıralı, “Bu kurumun batırılmasına biz razı değiliz, müsaade de etmeyiz. TÜK’ün kötü yapılanmasına neden olanların da bir an önce yargı önüne çıkarılmasını talep ediyoruz. Yapanın yanına kalmasın, bundan sonra da bu tür hareketlerde emsal teşkil etsin” diye konuştu.
TÜK’ün yaşatılması için gerekli olan maddi kaynağın fonlarla sağlanmasından yana olduklarını vurgulayan Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, şöyle devam etti:
“Bir yerel kaynaklarımız vardır, bir de Anavatan kaynağı vardır. Bu maddi kaynak ya yerel kaynaklardan karşılanacak veya ilgili bakan çantasını alıp Ankara’ya gidecek para istesin, kurumu kurtarsın. Biz, birincisinden yanayız. Yani ithal ürünlere bir fon konsun. Bu fondan gerekli olan para karşılansın. Ama aynı zamanda TÜK’ün yasasında, tüzüğünde de değişiklikler yapılarak özerk bir yapıya kavuşturulması, piyasayı denetleyici, düzenleyici konuma gelmesi ve yönetiminde üreticilerin de olmasını talep ederiz. Tekrar bu duruma düşmesini engellemek için yasal alt yapısının yapılmasını arzu ederiz.”
Fon uygulamasında 9 maddelik ithal ürünlerin çoğunun yerel üretimde kullanılan hammaddeler olduğunu belirten Çıralı, “Yerel üreticimizin ithal ürünler karşısında rekabet seviyesini negatif yönde etkilememesi için, bizim girdilerimize de daha düşük oranda bir fon konsun. Hazır bitmiş mamüllere; peynirlere, et ürünlerine daha yüksek oranda fon konsun ki yerel üreticimiz rekabet edebilsin ve ihtiyaç duyulan o maddi kaynak da sağlansın. Biz bunu destekliyoruz” dedi.
KKTC ile Güney Kıbrıs arasındaki fiyat farklılıklarının zaman zaman tartışıldığını, fonlar gündeme geldiğinde, ‘ticaret Güney’e kayacak” diye bir korkutma yapıldığını kaydeden Ali Çıralı, bunun doğru olmadığını, Sanayi ve Ticaret Odalarının yaptığı araştırmalarda KKTC’nin bu tür ürünlerde yüzde 30-40 oranında Güney Kıbrıs’tan daha ucuz olduğunu söyledi.
Çıralı, “Bu tür ürünlerde bizim piyasamız Güney’e göre çok daha ucuzdur. Dolayısıyla böyle bir verginin, fonun konmasıyla piyasada bir pahalılık olacaktır ama düşük sevilerde kalacaktır, halkı da etkilemeyeceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga da, toplumun TÜK’e ihtiyacı olduğunu ifade ederek, “TÜK gibi kurumları kaybettiğimiz zaman pahalılık nedir o zaman görürüz. Bu toplumun bu kurumlara gerçekten ihtiyacı var. Ülkenin yapısı küçüktür, onu da kaybedersek, üretime yardımcı olmazsak hakikaten o zaman biteriz” dedi.
Hükümetin, ülkede üretilen emtiyaya fon koymaktan çekinmemesi ve fon kaynaklarının da yerinde kullanılması gerektiğini dile getiren Hürrem Tulga, “Rahat olun, cesur olun. Öyle ya da böyle üretim sağlanmak durumunda” ifadesini kullandı.
Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, dünyanın kaliteli patatesini ürettiklerini, ambargolar altında çeşitli sıkıntılar yaşadıklarını ve dışarı satamadıklarını kaydederek, şöyle konuştu:
“Diğer yandan Hollanda’dan donmuş patates adı altında bir çok patates gelmekte. Bunlar fonsuz bu ülkeye giriyor. Bu, hem patates üreticilerinin üretimini aksi yönde etkiliyor, hem de ülkemizde patates işleyen fabrikaları olumsuz yönde etkiliyor. Dolayısıyla bunlara biraz daha yüksek bir rakamla fon uygulanması ülkemiz üreticilerine büyük yarar sağlar. Diğer yandan bizim, tohum, yem, gübre gibi girdilerimize uygulanan fon da bizi olumsuz yönde etkileyecektir. Bu denge sağlanırsa üreticiler açısından çok iyi olur.”
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, kurumun sürekli adının geçmesinin kurumu yıprattığını belirterek, “Tarımdan geleni tarıma vermek açısından sizin yaptığınız yöntem çok güzel yöntem” dedi.
Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, Avrupa Birliği üyesi olan hiç bir ülkeye hellim satamazken, bütün market ve büyük otellerde Avrupa’dan gelen ürünlerin olduğuna işaret ederek, yüzde 3’lük fonun komik bir rakam olduğunu, Türkiye’de, Avrupa’dan gelen süt ürünlerine yüzde 80 civarında fon uygulandığını anlattı.
Avunduk, “Yani Türkiye’de 10 TL’lik bir mal gümrükten içeri girdiği zaman 28 TL’ye malolur. Bizde ise 10 TL’lik bir ürün gümrükten içeri girdiği zaman 10.3 TL’ye mal olacak. Yüzde 3 dediğimiz 30 kuruştur. 30 kuruşa şuanda bir kibrit alamazsınız. Koparılan kıyamet de bu 30 kuruş için. Hükümetin yapmış olduğu fon uygulamasında yüzde 3 rakamını komik bir rakam olarak görüyoruz. Diğer arkadaşların da söylediği gibi aldığınız kararı destekliyoruz, bu fonun daha da yükseltilmesini bekliyoruz” dedi.
Hayvancılar Birliği Genel Sekreteri Adil Onat da, hayvancının hammaddesine fon uygulanmasını benimsemediklerini ama diğer maddeleri desteklediklerini ve az bulduklarını, bu oranların yükseltilmesini istediklerini