BAŞBAKAN ERHÜRMAN, TÜM KABİNE ÜYELERİNİN KATILIMIYLA BASIN TOPLANTISI DÜZENLEDİ
BAŞBAKAN ERHÜRMAN: “BÜTÇE’DE 5.2 OLARAK GÖRÜLEN HAYAT PAHALIĞI ORANI, DPÖ TARAFINDAN 12.11 OLARAK SAPTANDI… BU DA 120 MİLYON EK BÜTÇE GEREKSİNİMİ ORTAYA ÇIKARDI”
“DÖVİZİN YÜKSELİŞİ KONUSUNDA HÜKÜMETİN ‘HİÇ BİR ŞEY YAPILMADI’ SÖYLEMLERİNE KARŞIYIM”
Başbakan Tufan Erhürman, 2018 yılı için bütçede yüzde 5.2 olarak görülen hayat pahalığı oranın, DPÖ tarafından 12.11 olarak saptandığını, bunun Maliye üzerinde bir yük yarattığını söyledi.
Başbakan Erhürman, dövizdeki yükselişin dolaylı etkiler hariç, 200-250 milyon TL gibi bir maliyet yarattığını; DPÖ tarafından ortaya konulan 12.11 hayat pahalılığının da 120 milyon TL ek bütçe gereksinimi ortaya çıkardığını açıkladı.
Başbakan Tufan Erhürman, tüm kabine üyelerinin katılımıyla, son ekonomik ve siyasi gelişmelerin değerlendirileceği basın toplantısı düzenledi.
Basın toplantısı, Dışişleri Bakanlığı Uğur Umar Konferans Salonu’nda saat 10.00’da başladı.
Başbakan Tufan Erhürman, hükümetin, Türk Lirası’nın döviz karşında kaybının, üreten sektörlerin girdi maliyetlerine az yansıması için kararlılıkla bazı düzenlemeler yaptığını söyledi.
Gümrüklerde antrepo çekişlerinde sabit kur kullanılması, FİF’te azaltmaya gidilerek iki kez akaryakıt zammının baskılanması; sübvansiyon uygulanarak sütteki fiyat artışının baskılanması, devletteki kiralarda TL uygulanması, borçların yapılandırılmasında damga pulu ve ekstra vergilerin kaldırılması, özel eğitim kurumlarının harçlarında TL’ye geçiş veya kur sabitleme gibi konularda altı başlıkta aldıkları önlemleri açıklayan Başbakan Erhürman, KKTC’nin 167 ülke arasında akaryakıt fiyatlarında en ucuz 41’inci ülke olduğunu söyledi. Başbakan Erhürman, Güney Kıbrıs’ın 131’inci, Türkiye’nin ise 113’üncü sırada olduğunu kaydetti.
5 aylık hükümet döneminde sürekli gündeme getirilen hükümetin düşeceği söylemlerinin doğru olmadığını vurgulayan Başbakan Erhürman, bu hükümetin yapmayı düşündüğü çok şey olduğunu vurguladı.
“YAPILACAK ÇOK İŞ VARDIR, BU İŞLERİ 4 PARTİ BİRLİKTE YAPMA KARARLILIĞINDADIR”
Başbakan Erhürman, “Yapılacak çok iş vardır, bu çok işleri de 4 parti birlikte yapma kararlılığındadır” dedi.
Öngörülemeyen döviz yükselişi nedeniyle de çok iş yapmak zorunda kaldıklarına dikkat çeken Başbakan Erhürman, Türk Lirası’nın değer kaybı konusunda neler yaşandığını somut verilerle ortaya koymak gerektiğine işaret etti.
Başbakan Erhürman, 5 ay içinde dövizin hızlı yükselişine ve hükümet olarak yapılanlara değindi.
Dövizin yükselişi karşısında bir yandan tüketicinin alım gücünü düşürdüğünü, ekonomideki girdi maliyetlerini arttırdığını ifade eden Başbakan Erhürman, KKTC’nin, Türkiye’ye göre daha korunaksız, kırılgan olduğunu kaydetti.
Ülkedeki Merkez Bankası’nın bu konuda yapabileceklerinin de Türkiye’ye göre daha sınırlı olduğuna işaret eden Başbakan Erhürman, muhalefetteyken “hükümetler dövizdeki yükseliş karşısında muhasebeci gibi davranmamalı” dediğini ve bunu demeye devam ettiğini kaydetti.
Hükümetin 5 aylık süre içinde aldığı tedbirlere değinen Başbakan Erhürman, gümrüğe ibraz edilen ithal ürünlerin maliyetlerinin ekonomiye yansımasının minimize edilmesi için yapılan çalışmalara değindi.
Petrol fiyatlarında yaşanan artışın yurttaşlara yansımaması için yapılan çalışmalara değinen Başbakan Erhürman, 167 ülke üzerinden yapılan çalışmaları aktardı.
KKTC 41. SIRADA
167 ülke içindeki akaryakıt fiyatlarına bakıldığında KKTC’nin 41. sırada olduğuna işaret eden Başbakan Erhürman, Türkiye’deki fiyatlara bakıldığında 113., Güney Kıbrıs’a bakıldığında ise 131. sırada olduğuna dikkat çekti.
Akaryakıt fiyatlarının, Maliye’nin Fiyat İstikrar Fonu’nda öngörülen gelirlerinden feragat edilerek, yapılan tüzük değişikliğiyle baskıladığını vurgulayan Başbakan Erhürman, akaryakıtın bütün sektörlerin girdi maliyetlerini etkileyeceği ve her alana zam olarak yansıyacağı için bu düzenlemeyi iki defa yaptıklarını kaydetti.
Sütte devlet sübvansiyonu uyguladıklarını anımsatan Başbakan Erhürman, kira stopaj uygulamalarında düzenleme yaptıklarını, döviz cinsi borçlanmada da bazı düzenlemelere gidildiğini aktardı.
Özel eğitim kurumları ile işbirliğine giderek bazı düzenlemeler yapıldığını ifade eden Başbakan Erhürman, özel okullardan bazılarının TL’ye geçmelerini, bazılarının kuru sabitlemesini sağladıklarını ifade etti.
Başbakan Erhürman, elektrikte Haziran ayında yapılması gereken 7.7 fiyat ayarlamasını Maliye’nin üstlenmesini sağlayarak, vatandaşa yansıtmadıklarını, bunu alınan siyasi bir kararla gerçekleştirdiklerini belirtti.
Bütçe’de 5.2 olarak görülen hayat pahalığı oranın, DPÖ tarafından 12.11 olarak saptandığını ifade eden Başbakan Erhürman, bunun Maliye üzerinde bir yük yarattığını söyledi.
Dövizdeki yükselişin kendilerine 200-250 milyon TL gibi bir maliyet yarattığını, dolayı maliyetlerinin ise bu rakamın dışında olduğuna dikkat çeken Başbakan Tufan Erhürman, yapılabilecek diğer düzenlemeler için ise Türkiye’deki seçimleri beklediklerini, çünkü seçimden sonra bir denge oluşacağını düşündüklerini belirtti.
Elektrikte düzenlemenin başka sebepleri de olduğunu ifade eden Başbakan Erhürman, bu konuda Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami’nin onları ortaya koyacağına işaret etti.
Başbakan Erhürman, DPÖ tarafından ortaya konulan 12.11 hayat pahalılığının kendilerine 120 milyon TL ek bütçe gereksinimi ortaya çıktığına vurgu yaptı.
Dövizin yükselişi konusunda hükümetin “hiç bir şey yapılmadı” söylemlerine karşı olduklarını, daha fazlası yapılabilirdi konusunda ise değerlendirmelerde bulunabileceğini kaydetti.
REEL SEKTÖR DANIŞMA KURULU PERŞEMBE GÜNÜ TOPLANACAK
Reel Sektör Danışma Kurulu’nun Perşembe günü toplanacağını ifade eden Başbakan Erhürman, hepsiyle bir araya gelip konuların ayrıntılı olarak tartışılabileceğini, böylece ortak aklı kullanarak yapılabileceklerin değerlendirileceğini söyledi.
“FİF’TE CİDDİ İNDİRİME GİDİLDİ. BU, MUHASEBECİ GİBİ DAVRANAN BİR HÜKÜMETİN TAVRI DEĞİL”
Başbakan Tufan Erhürman, hükümetin, dövizin yükselişi karşısında yetersiz bulunsa bile tedbirler aldığına işaret ederek, 5 ay içerisinde ekonomik daralmaya ve tüketicinin alım gücündeki düşüşe yönelik olarak, bütçe öngörülerinin gerisinde kalınmasını da göze alarak siyasi kararlar alındığını kaydetti.
Halkı dövizin yükselişi karşısında korumak amacıyla FİF’te ciddi indirime gidildiğinin de altını çizen Başbakan Erhürman, bunun muhasebeci gibi davranan bir hükümetin tavrı olmadığını da söyledi.
Başbakan Erhürman, hükümetin bozulacağı yönündeki söylemlere karşılık olarak da, hükümet ortaklarının birlikte yapma kararlılığı içerisinde olduğu çok iş olduğunu ve başka birileriyle hükümet konusunu görüşmelerinin söz konusu olmadığını belirtti.
Başbakan Tufan Erhürman, tüm kabine üyeleriyle birlikte Dışişleri Bakanlığı Uğur Umar Konferans Salonu’nda düzenlediği basın toplantısında son ekonomik ve siyasi gelişmeleri değerlendirdi.
Başbakan Erhürman, TL’nin döviz karşısında yaşadığı değer kaybının, tüketicinin alım gücü yanında, ekonomik sektörlerin maliyetleri üzerinde de ciddi şekilde olumsuz etki yarattığını ifade etti. Tufan Erhürman, hükümetin bu etkileri azaltmak için yurttaşların alım gücünü ve ekonomideki hareketliliği korumak adına, maliyenin bazı gelirlerinde bütçe öngörülerinin gerisinde kalınmasını göze alarak, gerekli müdahaleleri yaptığını kaydetti.
“HÜKÜMET KONUSUNDA BİR BİRİMİZDEN BAŞKA GÖRÜŞTÜĞÜMÜZ BİRİ YOK”
5 aylık hükümet döneminde hükümetin bozulacağı yönüne sürekli spekülasyonlar ortaya atıldığını dile getiren Başbakan Erhürman, hükümetin birlikte yapmayı planladığı, yapma kararlılığı içinde olduğu çok iş olduğunu, ayrıca TL’nin değer kaybından dolayı yapmak zorunda olukları çok iş olduğunu söyledi.
Başbakan Erhürman, “Hiç birimizin bir birimizden başka biriyle hükümet konusunda görüştüğü biri yok, bu söz konusu bile değil” dedi.
Kendi kontrolleri dışında olduğundan kimsenin şüphe duyamayacağı TL’nin döviz karşısındaki değer kaybı konusunda neler yaşandığını somut verilerle ortaya koymak gerektiğini belirten Başbakan Erhürman, 1 Ocak 2018’de dolar kurunun 3.78, 12 Temmuz’da 4.76 olduğunu ve değer kaybının yüzde 23 oluğunu söyledi.
Bugün ise dolar kurunun 4.83 olduğunu belirten Başbakan Erhürman, Euro’nun ise 1 Ocak’ta 4.53, 12 Temmuz’da 5.58 ve bugün de 5.65 olduğunu ifade etti. İngiliz Pound'uyla ilgili verileri de veren Başbakan, 12 Temmuz itibarıyla dolar karşısında yüzde 26, Euro karşısında yüzde 23, pound karşısında ise yüzde 24 değer kaybı yaşandığını, bugünkü değerlerle bu oranın daha da ileriyle gittiğini belirtti.
Dövizin yükselişinin tüketicinin alım gücünü düşürürken, ekonomideki sektörlerin girdi maliyetlerini arttırdığını ifade eden Başbakan Erhürman, aynı durumun Türkiye için de geçerli olduğunu ancak KKTC ekonomisinin Türkiye’ye göre daha korunaksız, kırılgan olduğunu vurguladı.
“KKTC EKONOMİSİNİN DÖVİZ KARŞISINDA DAHA KIRILGAN OLMASI…”
Başbakan Erhürman, KKTC ekonomisinin döviz karşısında daha kırılgan olmasını açıklayan bazı özellikleri olduğunu belirterek, bunları şu şekilde sıraladı:
“KKTC’de dövizin piyasada kullanımının, Türkiye’ye kıyasla çok daha fazla olması; KKTC’de, hem Türkiye, hem de kıyaslanabilecek başka bazı adalara oranla ithalatın, ihracat karşısındaki durumunun zayıf olması; KKTC Merkez Bankası’nın böyle durumlar karşısında kullanabileceği enstrümanların TC Merkez Bankası’nın kullanabileceği enstrümanlara oranla daha sınırlı olması; Türkiye’nin yapısal reformlar karşında KKTC’den çok daha fazla yol almış olması.”
Bu etkenlere rağmen Türkiye’nin Mayıs ayında özel tüketim vergisini aşağıya çekerek, akaryakıt fiyatlarındaki artışı önleme durumunda kaldığına işaret eden Başbakan Erhürman, bu uygulamanın, Fiyat İstikrar Fonu’ndaki gelir öngörülerinin gerisine düşmeyi göze alarak KKTC’de yaptıkları düzenlemenin paraleli olduğunu belirtti.
“YETERSİZ BULUNSA BİLE HÜKÜMET TEDBİRLER ALDI”
Başbakan Erhürman, muhalefetteyken dile getirdiği “döviz yükselişi karşında hükümetlerin muhasebeci gibi davranmaması durumunda olduğu” yönündeki söyleminin sürekli hatırlatılmasına değinerek, hala aynı şeyi söylediğini ve hükümetlerinin, yetersiz bulunsa bile 5 aylık süre içerisinde dövizin yükselişi karşısında tedbirler aldığını söyledi.
ALINAN TEDBİRLER
Aldıkları 6 tedbiri ve ardından da akaryakıtla ilgili düzenlemeleri aktaran Başbakan Tufan Erhürman, birinci tedbirin, gümrüklere ibraz edilen döviz cinsinden yazılı faturaların kurunun sabitlenmesi ve antrepo çekişlerinde sabit kur kullanılmasının sağlanması olduğunu kaydetti. Başbakan Erhürman, burada amacın ithal ürünlerde yaşanan gelişmelerin piyasaya yansımasını olabildiğince minimize etmek olduğunu söyledi. Başbakan Erhürman, bu önlem uygulamaya konulduğundan bu yana dövizde ciddi bir artış olduğunu kaydetti.
“MUHASEBECİ GİBİ DAVRANAN BİR HÜKÜMETİN TAVRI DEĞİL”
Başbakan Erhürman, ikinci tedbirin normal şartlarda akaryakıta yapılması gereken artışı yapmayıp, tüzüğü değiştirdiklerini ve FİF’te azaltmaya giderek, petrol fiyatları ve dövizdeki artışın 2 kez yurttaşlara yansımamasını sağladıklarını belirtti.
Akaryakıt fiyatlarının baskılandığına işaret eden Başbakan Erhürman, bu defa yapılan zammın ise 95 ve 98 oktana 2 kuruş olduğunu kaydetti. Eurodizel'e zam yapılmadığını belirten Başbakan, FİF’te bu kadar indirime gitmenin muhasebeci gibi davranan bir hükümetin tavrı olmadığını söyledi.
KKTC’nin 167 ülke arasında akaryakıt fiyatlarında en ucuz 41’inci, Güney Kıbrıs’ın 131’inci, Türkiye’nin ise 113’üncü sırada olduğunu kaydeden Başbakan Erhürman, petrol fiyatlarındaki baskılamanın popülizm için yapılmadığını, akaryakıttaki zammı engellememelerinin tüm sektörleri etkileyecek olmasından kaynaklandığını belirtti. Başbakan, baskılanmasaydı başka sektörlerde zam olarak yurttaşlara yansıyabileceğini ya da ekonomide daralma yaratabileceğini kaydetti.
SÜTTE SÜBVANSİYON
Dövizdeki artışın içme sütü fiyatlarına yansımasının engellenmesi amacıyla sütte sübvansiyon uygulanmasının, alınan üçüncü tedbir olduğunu söyleyen Başbakan Erhürman, bu şekilde sütte fiyat artışının baskılandığını kaydetti.
Alınan dördüncü önlemin de kira stopaj uygulamalarında TL cinsinden olan sözleşmelere daha düşük tarife uygulamasına geçilmesi olduğunu kaydeden Başbakan, beşinci önlemin yabancı para ve TL cinsinden kredi borçlarının yapılandırılmasında damga pulu ve PSV ödenmemesi için düzenleme yapmaları olduğunu da kaydetti. Başbakan Erhürman, bankaların işlem maliyetlerinin alınmamasını sağladıklarını da söyledi.
“ÖZEL EĞİTİM KURUMLARIYLA İŞBİRLİĞİ”
Özel eğitim kurumlarıyla işbirliği içerisinde büyük çoğunluğunun TL’ye geçmelerini, birçoğunun da kuru sabitlemelerini sağladıklarını belirten Başbakan Erhürman, bunun da aldıkları 6. tedbir olduğunu söyledi.
Elektrikte nizamnameye göre Haziran ayı içerisinde yapılması gereken 7 kuruşluk zammı, maliyenin üstlenmesini sağlayarak faturalara yansıtılmamasını sağladıklarını dile getiren Başbakan Erhürman bunların tümünün 5 ay içerisinde ekonomik daralmaya ve tüketicinin alım gücündeki düşüşe yönelik alınan siyasi kararlar olduğunu belirtti.
HAYAT PAHALILIĞI ORANI 12.11
Başbakan Erhürman, tüm bunların ardından ekonomide yaşanan gelişmeler ışığında bütçede 2018 yılı için bütçede yüzde 5.2 olarak görülen hayat pahalığı oranının, DPÖ tarafından 12.11 olarak tespit edildiğini ve bunun Maliye üzerinde bir yük yarattığını söyledi.
Başbakan Erhürman, FİF gelirinin haziranda hükümet tarafından 46,5 kuruşa indirildiğini, bunun maliyenin FİF öngörülerinin altına düşmesini göze alarak döviz karşında tüketiciyi daha fazla ezdirmemek için aldıkları siyasi bir karar olduğunu kaydetti. Başbakan bunun sonucunda FİF’te oluşan kayıpların Temmuz 2018 itibarıyla 25 milyon 644 bin 610 TL olduğunu söyledi.
Dövizdeki yükselişin, dolaylı etkiler hariç, 200-250 milyon TL gibi bir maliyet yarattığını dile getiren Başbakan Erhürman, DPÖ tarafından ortaya konulan 12.11 hayat pahalılığının da 120 milyon TL civarında ek bütçe gereksinimi ortaya çıkardığını açıkladı.
Başbakan Tufan Erhürman, tüm bu bilgileri, “öldük bittik anlamında değil”, TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesinin ortaya çıkardığı sonuçlar ve hükümetin aldığı tedbirleri tüm kamuoyunun bilmesini sağlamak adına aktardıklarını kaydetti.
REEL SEKTÖR DANIŞMA KURULU PERŞEMBE GÜNÜ TOPLANACAK
Başbakan Erhürman, Reel Sektör Danışma Kurulu’nun Perşembe günü toplanacağını kaydetti.
Kurul üyelerine temsilcilerini belirlemeleri için 2 aydır çağrı yaptıklarını ancak temsilciler belirlenemediği için kurulun toplantı yapmadığını anlatan Başbakan Erhürman, temsilcilerini belirleyenler ile perşembe günü Başbakanlık’ta bir araya geleceklerini söyledi.
Başbakan Erhürman, yaşananlar karşısında ortak akılla bütünsel bir yaklaşım geliştirmeleri gerektiğini ve bu toplantıda buna yöneleceklerini anlattı.